Pin it

Διαπλανητική ποίηση

Πηγή: JPL-NASA

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ - ΓΛΩΣΣΑ - ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ

ΤΑΞΕΙΣ: Β΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΩΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΡΟΝΟΣ: 1-2 ώρες

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Σε αυτό το διαθεματικό μάθημα που διασχίζει καθετα το ΣΤΕΜ, τη Γλώσσα και τα Καλλιτεχνικά, οι μαθητές θα μάθουν για τους πλανήτες, τα αστέρια και της διαστημικές αποστολές και θα γράψουν ένα εμπνευσμένο από το ΣΤΕΜ ποίημα. Οι έννοιες που συμπεριλαμβάνει η εκπαίδευση STEM δίνουν την ευκαιρία για πειραματισμούς και με την ελληνική γλώσσα.  Αυτό το μάθημα παρέχει οδηγίες και συνδέσεις προς πληροφορίες για διάφορες αποστολές και ανακαλύψεις της ΝΑΣΑ ώστε να μπορέσουν οι μαθητές να γράψουν ποιήματα και να μοιραστούν τις γνώσεις ή την έμπνευσή τους  για αυτά τα θέματα.

Υλικά

Διαχείριση

Επειδή τα ποιήματα μπορούν να γραφτούν για οποιοδήποτε θέμα, είτε πρόκειται για STEM ή κάτι άλλο, είναι σημαντικό να παρέχουμε πληροφορίες στους μαθητές που θα τους βοηθήσουν να χτίσουν ένα υπόβαθρο κατανόησης πάνω στο οποίο θα μπορέσουν να αναπτύξουν τα ποιήματά τους. Εκτός από τους προτεινόμενους πόρους και τους ιστότοπους που αναφέρονται στο υλικό, υπάρχει μια ποικιλία άλλων ιστοσελίδων της NASA και αλλού, όπου οι μαθητές μπορούν να μάθουν και να αντλήσουν έμπνευση.

Ανάλογα με τις ικανότητες των μαθητών, λάβετε υπόψη τα ακόλουθα:

  • Οι νεότεροι μαθητές μπορεί να χρειάζονται καθοδήγηση σχετικά με το πού να βρουν πληροφορίες ή μπορεί να χρειαστεί να τους τις δώσετε εσείς.
  • Η έρευνα μπορεί να γίνει σε μικρές ομάδες, ενώ τα ποιήματα μπορούν να γραφτούν μεμονωμένα με βάση το ενδιαφέρον.
  • Οι μαθητές μπορούν να γράψουν μεμονωμένα ποιήματα για διαφορετικά θέματα, μεμονωμένα ποιήματα για ένα μόνο θέμα, ομαδικά ποιήματα ή ένα ποίημα της τάξης.

Ιστορικό

Το διάστημα υπήρξε πηγή έμπνευσης και αντικείμενο δημιουργικών προσπαθειών για αιώνες. Οι αρχαίοι παραμυθάδες κοίταζαν τους ουρανούς, ονόμαζαν αστερισμούς και δημιουργούσαν ιστορίες για ό,τι έβλεπαν στον ουρανό. Θεατρικοί συγγραφείς, μουσικοί, φωτογράφοι και ζωγράφοι έχουν βρει έμπνευση στο διάστημα και έχουν εμπνεύσει άλλους με τα έργα τους. Σίγουρα, πολλοί επιστήμονες και μηχανικοί της NASA επηρεάστηκαν για να συνεχίσουν τη σταδιοδρομία τους από τα δημιουργικά έργα άλλων. Με τη σειρά τους, το έργο τους στους τομείς της επιστήμης και της μηχανικής μπορεί να εμπνεύσει μελλοντικούς ποιητές, κινηματογραφιστές και καλλιτέχνες.

Υπάρχουν διάφορες μορφές ποίησης, η καθεμία με τα δικά της χαρακτηριστικά. Ανάλογα με τις ικανότητες των μαθητών, ορισμένες μορφές μπορεί να είναι πιο κατάλληλες ή δημιουργικά προσβάσιμες από άλλες. Ακολουθούν περιγραφές μορφών ποίησης, καθεμία από τις οποίες συνοδεύεται από ένα παράδειγμα ποίησης αυτού του είδους που είναι εμπνευσμένη από το STEM. Μη διστάσετε να επιτρέψετε στους μαθητές να χρησιμοποιήσουν διαφορετικές φόρμες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν περιλαμβάνονται σε αυτήν τη λίστα.

  • Ακρόστιχο - Ένα ποίημα ακροστιχίδας είναι αυτό στο οποίο μια λέξη ή φράση γράφεται κάθετα χρησιμοποιώντας ένα γράμμα από κάθε γραμμή. Συνήθως, μια ακροστιχίδα χρησιμοποιεί το πρώτο γράμμα κάθε γραμμής για να γράψει μια κάθετη λέξη ή φράση. Οι πιο δύσκολες ακροστοιχίδες χρησιμοποιούν και το τελευταίο γράμμα κάθε γραμμής ή ένα γράμμα στη μέση της γραμμής για να γράψουν την κάθετη λέξη ή φράση.
  • Ποίηση συγκεκριμένων μοτίβων ή σχημάτων – Αυτό το είδος ποίησης χρησιμοποιεί τη διάταξη λέξεων, τυπογραφικά στοιχεία και άλλα οπτικά στοιχεία για να μεταφέρει νόημα που σχετίζεται με το θέμα που αναφέρεται στο ποίημα.
  • Ελεγεία - Η ελεγεία είναι ένα ποίημα σοβαρής, ζοφερής, θλιβερής ή στοχαστικής φύσης, συχνά ένας θρήνος για τους νεκρούς.
  • Επίγραμμα - Τα επιγράμματα είναι μικρά και πνευματώδη ποιήματα που μερικές φορές είναι δίστιχα ή τετράστιχο, αλλά μπορεί να είναι μόνο ένας μόνο στίχος. Μπορούν να είναι σατιρικές και συχνά είναι ισχυρές δηλώσεις με αστείο τέλος.
  • Επιτάφιος - Ένας επιτάφιος είναι ένα ποίημα που θρηνεί έναν θάνατο, πραγματικό ή φανταστικό, που συνήθως προορίζεται να εμφανιστεί σε μια ταφόπλακα. Αν και σοβαροί, οι επιτάφιοι μπορούν επίσης να είναι σύντομοι και αστείοι.
  • Ελεύθερος στίχος – Η ποίηση του ελεύθερου στίχου δεν περιορίζεται στους κανόνες του μέτρου, του ρυθμού και της ομοιοκαταληξίας.
  • Χαϊκού – Το χαϊκού είναι μια μορφή ιαπωνικής ποίησης που αποτελείται από 17 συλλαβές σε τρεις στίχους. Η πρώτη και η τρίτη γραμμή έχουν πέντε συλλαβές και η δεύτερη έχει επτά συλλαβές. Παραδοσιακά, τα χαϊκού επικεντρώνονται σε εικόνες από τη φύση, γράφονται στον ενεστώτα και χρησιμοποιούν άμεση γλώσσα δίνοντας έμφαση στην απλότητα.
  • Ωδή - Μια ωδή είναι ένα δομημένο λυρικό ποίημα, που αποδίδει έπαινο ή δόξα σε ένα πρόσωπο, πράγμα ή γεγονός.
  • Δίστιχο με ομοιοκαταληξία - Ένα δίστιχο με ομοιοκαταληξία είναι ένα ζευγάρι γραμμών με το ίδιο μέτρο ή συλλαβικό ρυθμό, που τελειώνουν σε ομοιοκαταληξία. Ένα ποίημα δίστιχο με ομοιοκαταληξία μπορεί να έχει όσα ζεύγη γραμμών επιθυμεί ο συγγραφέας.
  • Σονέτο Αποτελείται από 14 στίχους, γι’ αυτό λέγεται και δεκατετράστιχο. Το είδος χρησιμοποιήθηκε από τον Δάντη και τον Πετράρχη. Στην ελληνική ποίηση συναντούμε σονέτα στο έμμέτρο δράμα τού Κρητικού θεάτρου «Βασιλεύς Ο Pοδολίνος». Στη σύγχρονη εποχή τα καλύτερα σονέτα έγραψε ο Μαβίλης. Μερικοί προτιμούν να γράφουν το σονέτο σε τρεις τετράστιχες στροφές και μία δίστιχη. Το σονέτο είναι ποίημα πολύ δύσκολο. Έχει τέσσερις στροφές, οι δύο πρώτες τετράστιχες και οι δύο επόμενες τρίστιχες. Οι ομοιοκαταληξίες πάνε ως εξής: Ο πρώτος στίχος ομοιοκαταληκτεί με τον τέταρτο και ο  δεύτερος με τον τρίτο. Η ίδια ομοιοκαταληξία επαναλαμβάνεται στην δεύτερη στροφή ακριβώς. Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη και η δεύτερη στροφή ομοιοκαταληκτούν ως σύνολα. Η τρίτη και η τέταρτη, τρίστιχες, στροφές, έχουν ανεξάρτητη μεταξύ τους ομοιοκαταληξία ως εξής: η πρώτος και ο τρίτος στίχος της τρίτης στροφής, ο δεύτερος στίχος της τρίτης με τον πρώτο στίχο της τέταρτης και ο δεύτερος στίχος της τέταρτης με τον τρίτο.
  • Tanka - Μια άλλη μορφή ιαπωνικής ποίησης, το tanka χρησιμοποιεί μεταφορά, παρομοίωση και προσωποποίηση σε πέντε γραμμές. Οι γραμμές ένα και τρία έχουν πέντε συλλαβές, ενώ οι γραμμές δύο, τέσσερα και πέντε έχουν επτά συλλαβές. Τα Tanka συχνά γράφονται για τη φύση ή τις εποχές και προκαλούν έντονα συναισθήματα όπως αγάπη ή θλίψη.

Διαδικασίες

  1. Παρουσιάστε τους μαθητές έναν πλανήτη, νάνο πλανήτη, φεγγάρι, αστεροειδή, κομήτη, γαλαξία, διαστημική εικόνα ή αποστολή της NASA της επιλογής σας. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω εικόνων, βίντεο ή ο,τιδήποτε άλλο.
  2. Ζητήστε από τους μαθητές να συμπληρώσουν έναν πίνακα KWL (KNOW, WANT TO KNOW, LEARNED), συμπληρώνοντας τις στήλες K και W για να εκφράσουν τι γνωρίζουν και τι θέλουν να μάθουν.
    • Οι μικρότεροι μαθητές μπορούν να εργαστούν ατομικά, σε ομάδες ή ως ολόκληρη τάξη για να αναπτύξουν το διάγραμμα.
    • Οι μεγαλύτεροι μαθητές θα πρέπει να αναπτύξουν τους διάγραμμα KWL ανεξάρτητα, ανάλογα με την περίπτωση.
    • Παράδειγμα:
      KNOW (ΤΙ ΞΕΡΩ) WANT TO KNOW
      (ΤΙ ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΑΘΩ)
      LEARNED (ΤΙ ΕΜΑΘΑ)
           
  3. Δώστε στους μαθητές την ευκαιρία να εξερευνήσουν περισσότερα σχετικά με το θέμα, μέσω πρόσθετων εικόνων (πολλοί ιστότοποι εικόνων της NASA έχουν ενημερωτικές λεζάντες), βίντεο, ιστότοπων και επιλεγμένα αναγνώσματα.
  4. Παρουσιάστε τη δομή του ποιήματος της επιλογής σας. Εργαστείτε ως τάξη για να δημιουργήσετε ένα ποίημα αυτού του είδους ή να μοιραστείτε ένα παράδειγμα ποιήματος της επιλεγμένης μορφής.
  5. Δώστε στους μαθητές την ευκαιρία να γράψουν το δικό τους ποίημα εμπνευσμένο από το θέμα, παρέχοντας υποστήριξη αν απαιτείται.
  6. Ζητήστε από τους μαθητές να συμπληρώσουν το διάγραμμα KWL συμπληρώνοντας τη στήλη L για να εκφράσουν αυτά που έμαθαν.

Συζήτηση

  • Τι ήταν κάτι ενδιαφέρον ή απροσδόκητο που μάθατε;
  • Πώς άλλαξε η σύνταξη του ποιήματος τον τρόπο σκέψης σας για το θέμα;

Αξιολόγηση

  • Οι μαθητές θα πρέπει να δημιουργήσουν ποιήματα ακολουθώντας τη δομική μορφή για τα ποιήματα που αναφέρονται, (Μερικά ποιήματα, όπως τα σονέτα, έχουν δομικές παραλλαγές που δεν αναφέρονται εδώ, αλλά πρέπει να γίνουν αποδεκτά.)
  • Τα ποιήματα πρέπει να δείχνουν κάτι που έμαθαν ή ένα στοιχείο έμπνευσης.

Επεκτάσεις

  • Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν εικόνες ή/και βίντεο από τοποθεσίες nasa.gov και να τοποθετήσουν το κείμενο του ποιήματός τους πάνω από την εικόνα.
  • Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν εικόνες ή/και βίντεο από τοποθεσίες nasa.gov για να δημιουργήσουν ένα βίντεο, πάνω από το οποίο μπορούν να απαγγείλουν το ποίημά τους.
  • Οι μαθητές μπορούν να φτιάξουν τη δική τους εικόνα ( Τέχνη και Κοσμική Σύνδεση ) για να την ταιριάξουν με το ποίημά τους.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΪΤ