Η ανθρώπινη ευφυΐα και νοομετρικά τεστ

Είδη ευφυΐας

Είναι γνωστό πλέον ότι για την επίλυση ενός προβλήματος, δεν χρησιμοποιούμε όλο μας τον εγκέφαλο αλλά μόνο ένα συγκεκριμένο τμήμα του, αυτό που χρειάζεται κάθε φορά ανάλογα με τον τύπο του προβλήματος. Με ανάλογο τρόπο η νοημοσύνη μας δεν είναι μία, αλλά είναι πολύμορφη.

Βασισμένος στα αποτελέσματα των μελετών για τον εγκέφαλο, ο Χάουαρντ Γκάρντνερ, ψυχολόγος στο Χάρβαρντ, διαίρεσε τη νοημοσύνη σε εφτά είδη, το καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε εφτά διαφορετικά πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας:

ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΣΤ ΕΥΦΥΪΑΣ

Αφού αποφασίσατε λοιπόν να μπείτε σ' αυτή τη διαδικασία καλό είναι να πούμε ορισμένα γενικά πράγματα για τα τεστ και τους όρους που χρησιμοποιούνται. Όλα αυτά είναι "κλεμμένα" από το τεύχος του περιοδικού "ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ", με τίτλο "ΜΕΤΡΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΥΦΥΪΑ ΣΑΣ" που εκδόθηκε στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του 1982, με πρόλογο και επιμέλεια του Ιατρού Νίκου Μανούσου.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο όρος "Δείκτης Νοημοσύνης" είναι η ελληνική απόδοση τού αγγλικού "Intelligence Quοtient (IQ), πού σε ακριβή μετάφραση ερμηνεύεται σαν "πηλίκο ευφυΐας" η "διανοητικό πηλίκο". Ο όρος αυτός, πού υιοθετήθηκε στην επιστημονική ορολογία το 1912 και από τότε γνώρισε τεράστια δημοσιότητα, εκφράζει το λόγο της "διανοητικής ηλικίας" (Mental Αge - Μ.Α.) προς τη "χρονολογική ηλικία" (Chrοnοlοgical Αge - C.Α. ), πολλαπλασιασμένο επί 100:

όπου το ΜΑ. εξαρτάται από την επίδοση τού ατόμου σε μια αναγνωρισμένη δοκιμασία ευφυΐας (IQ. τεστ),και το CΑ είναι συνάρτηση της ηλικίας.

Από τον παραπάνω τύπο συμπεραίνουμε ότι αν ένα παιδί ηλικίας 10 χρόνων πετύχει σ' ένα τεστ ευφυΐας 130 βαθμούς, θα έχει ΜΑ.=13, δηλαδή η διανοητική του ηλικία θα είναι της τάξης ενός μέσου παιδιού 13 χρόνων.

Η ανάπτυξη όμως της ευφυΐας σταματά κάπου μεταξύ 15 και 17 χρόνων (πολλοί δέχονται το μέσο όρο -16 χρόνια -άλλοι όμως θέτουν σαν συμβατικό επίπεδο την ηλικία των 15,5 χρόνων). Έτσι, δεν έχει νόημα να λέμε ότι ένα άτομο ηλικίας 20 χρόνων έχει διανοητική ηλικία 25, γιατί η διανοητική ηλικία είναι και στις δύο περιπτώσεις η ίδια. Στους ενήλικες λοιπόν το IQ. δεν χρησιμοποιείται για να προσδιορίσουμε τη διανοητική ηλικία τού εξεταζόμενου ατόμου, αλλά για να εντοπίσουμε τη θέση του (με κριτήριο το IQ, ) στην κατανομή τού πληθυσμού. 'Εκτός όμως από αυτό,

είναι φανερό ότι αν συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε στον παρονομαστή της εξίσωσης την πραγματική ηλικία τού εξεταζόμενου, το IQ. του θα μικραίνει συνεχώς με την πάροδο του χρόνου. Κι' αυτό γιατί ένα άτομο θα έχει τόσο στην ηλικία των 16 χρόνων όσο και σ' εκείνη των 26, την ίδια περίπου διανοητική ηλικία (και επομένως Ο αριθμητης τού κλάσματος θα παραμένει σταθερός), ενώ η χρονολογική του ηλικία, δηλαδή Ο παρονομαστης, θα αυξάνεται, με αποτέλεσμα το IQ του να παρουσιάζει μια συνεχή και σταθερή πτώση. Για το λόγο αυτό, θεωρούμε ότι όλα τα άτομα άνω των 16 χρόνων έχουν C.Α,=16, η σύμφωνα με ορισμένους 15,5.

Ένα σημερινό IQ τεστ δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ελέγχει δείγμα των ικανοτήτων που θεωρούμε ότι σχετίζονται με την ευφυΐα. Εφόσον βασίζεται σε προσεκτικά επιλεγμένα και τυποποιημένα προβλήματα, αποτελεί μία πιο επιστημονική και αντικειμενική μέθοδο αξιολόγησης της ευφυΐας από τις καθημερινές παρατηρήσεις πού μπορούμε να κάνουμε για ένα άτομο. Ορισμένα "κλασικά" τεστ, όπως το Stanfοrd-Βinet και οι παραλλαγές του, επιχειρούν μια συστηματική εξέταση των στοιχείων ευφυΐας των ατόμων της δυτικής κοινωνίας. Άλλα όμως τεστ ελέγχουν εκλεκτικά ορισμένα μόνο στοιχεία πού θεωρούμε συνυφασμένα με την ικανότητα αυτή. Τα τεστ λεκτικών ικανοτήτων, οι κλίμακες τού Raνen ή τα τεστ πρακτικής σκέψης, ελέγχουν διαφορετικά στοιχεία ευφυΐας το καθένα. Οι βαθμολογίες πού επιτυγχάνει κανείς στα τεστ αυτά είναι παραπλήσιες αλλά όχι ταυτόσημες, επειδή όπως είπαμε το καθένα ελέγχει διαφορετική μορφή σκέψης.

Υπάρχουν πολλά είδη τεστ, μεταξύ των οποίων και η λεγόμενη "Κλίμακα τού Raνen, η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι μετρά ορισμένους θεμελιώδεις συντελεστές νοημοσύνης, ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο τού εξεταζόμενου, χωρίς όμως να εξετάζει την ευφυΐα κατά ένα "σφαιρικό" τρόπο.

Το τεστ που περιέχεται σε αυτή την ιστοσελίδα είναι ένα τυπικό IQ τεστ, από αυτά πού χρησιμοποιούνται διεθνώς, προσαρμοσμένο στην ελληνική γλώσσα.

Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟΥ RAVEN

Το τεστ αυτό κατέχει μία ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις δοκιμασίες ευφυΐας, λόγω ορισμένων ιδιομορφιών του. Το βασικό πλεονέκτημα της "Νοομετρικής Προϊούσης Δυσχερείας Κλίμακας τού Raνen", όπως ονομάζεται, είναι ότι πρόκειται για ένα τεστ πού μπορεί να δοθεί σε άτομα διαφορετικών κοινωνικοπολιτιστικών συστημάτων χωρίς να υπάρχουν σημαντικά σφάλματα κατά τη σύγκριση των αποτελεσμάτων (δηλαδή σφάλματα που να οφείλονται στη διαφορετική επίδραση πού ασκούν οι ποικίλες μορφές τού πολιτισμού στην εξέλιξη της ευφυΐας του άτόμου). Στον τομέα αυτό, φαίνεται ότι η κλίμακα Raνen υπερτερεί πράγματι έναντι των περισσότερων I,Q. τεστ. Οι δοκιμασίες αυτές, άλλωστε, μπορούν να δοθούν και σε άτομα αγράμματα, η ακόμα και σε άτομα πού παρουσιάζουν δυσκολίες στην ομιλία η την ακοή, αφού πρόκειται για ένα τεστ στο οποίο οι προφορικές οδηγίες περιορίζονται στο ελάχιστο.

'Από την άλλη μεριά, οι δοκιμασίες Raνen δεν εξετάζουν την ευφυΐα κατά ένα σφαιρικό τρόπο, αλλά μάλλον ελέγχουν εκλεκτικά ορισμένα μόνο στοιχεία νοημοσύνης. Τα στοιχεία αυτά είναι κυρίως η αναλυτική ικανότητα τού εξεταζόμενου, σε συνδυασμό με την αίσθηση της όρασης, την αίσθηση της συμμετρίας, καθώς επίσης και την ικανότητα του ατόμου να συσχετίζει σύμβολα και σχήματα μεταξύ τους. 'Ακριβώς επειδή η κλίμακα του Raven δεν είναι ένα κλασικό IQ, τεστ, είναι δυνατό να παρατηρηθεί σημαντική διαφορά ανάμεσα στ' αποτελέσματα πού μπορεί να σημειώσει κάποιος στις δυο αυτές περιπτώσεις.

ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΤΕΣΤ ΤΟΥ RAVEN

Το τεστ αποτελείται από 5 ομάδες των 12 δοκιμασιών ή κάθε μία. Η κάθε δοκιμασία παρουσιάζει ένα σχήμα από το όποίο λείπει ένα κομμάτι. Από κάτω δίνονται 6 η 8 μικρότερα σχήματα, από τα όποία ο εξεταζόμενος πρέπει να βρει ποίο αντιστοιχεί στο ζητούμενο. .Η κάθε δοκιμασία είναι λίνο δυσκολότερη από την προηγούμενη, και η κάθε μια από τις πέντε ομάδες περιέχει δυσκολότερες δοκιμασίες από την ομάδα πού προηγείται.

ΤΕΣΤ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΜΕΝΣΑ

Το 1945 Ιδρύθηκε μια περίφημη λέσχη της οποίας τα μέλη είχαν όλα εξαιρετικά υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Η οργάνωση αυτή πού ονομάστηκε ΜΕΝΣΑ, είναι σήμερα διεθνής και αριθμεί πάνω από 110,000 μέλη σ' ολόκληρο τον κόσμο. Στη ΜΕΝΣΑ γίνεται δεκτός σαν μέλος οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως φυλής, κοινωνικοοικονομικής στάθμης η επαγγέλματος, δόγματος ή εθνικότητας αρκεί τό IQ. του να συγκαταλέγεται στο ανώτερο 2% τού πληθυσμού.

Αυτό σημαίνει ότι σ' ένα από τα "κλασικά" τεστ, όπως είναι το Stanfοrd-Binet, θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 132 βαθμούς (που αντιστοιχούν σε 133 βαθμούς για το κλασικό IQ τεστ που μπορείτε να κάνετε σε αυτή την ιστοσελίδα). Ένας άμεσος τρόπος για να γίνει κανείς μέλος είναι να συγκεντρώσει έναν ορισμένο αριθμό μονάδων στο ειδικό τεστ εισαγωγής της οργάνωσης αυτης.

Βλέπουμε ότι στη ΜΕΝΣΑ έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν όλες τις ρατσιστικές διαφορές που κατατρέχουν την ανθρωπότητα, φτιάχνοντας όμως μια καινούρια: αυτή του πνεύματος και της διανόησης. Αν θέλετε παρά ταύτα να γίνετε μέλος της και επιθυμείτε μια ακριβή εκτίμηση του IQ. σας, γράψτε στη διεύθυνση : Mensa House, St John's Square, Wolverhampton, WV2 4AH.

Σίγουρα έχουν και ηλεκτρονική διεύθυνση αλλά δεν έψαξα να τη βρω καθώς οι στόχοι της και το όλο στηςιμο ελαφρώς ρατσιστικά μου ακούγονται...

Κλείνοντας το εισαγωγικό αυτό σημείωμα, πρέπει να τονίσουμε ότι οι δοκιμασίες μέτρησης της ευφυΐας δεν είναι ασφαλώς τέλειες και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθούν οι δυνατότητές τους. Πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη ότι είναι μετρικά συστήματα μιας ιδιότητας τού ανθρώπου, τα χαρακτηριστικά της οποίας βρίσκονται υπό αναθεώρηση και πού θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια ακόμα πριν αποσαφηνιστούν οι παράμετροι πού επηρεάζουν την εξέλιξή της.

Η εκτίμηση άλλωστε ενός υψηλού δείκτη νοημοσύνης δεν θα πρέπει να είναι υπερβολική. Ή Ιστορία έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι η ευφυΐα, όταν δεν συνοδεύεται από άλλες ιδιότητες, μπορεί ν' αποδειχθεί βλαβερή κι επικίνδυνη τόσο για το άτομο όσο και για το κοινωνικό σύνολο.

Πώς να κάνετε τα τεστ σ' αυτόν τον δικτυακό τόπο.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη, μπορείτε να προχωρήσετε στη διαδικασία διεξαγωγής των τεστ που περιέχονται σ' αυτές τις σελίδες. Είναι ένας δείκτης των δυνατοτήτων σας (ή των δυνατοτήτων των παιδιών, αν αποφασίσετε να τα διεξάγετε στην τάξη ή στα παιδιά σας), χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Το παιδικό τεστ ευφυΐας μπορείτε να το τυπώσετε και να το δώσετε στα παιδιά· οδηγίες για τη συμπλήρωσή του παρέχονται στην αντίστοιχη σελίδα. Μόνο που αργεί λίγο να κατεβεί γιατί έχει πολλά σχήματα. (Δηλαδή αργούσε το 2002. Τώρα κατεβαίνει αμέσως!!!)

Αντίθετα το τεστ για ενήλικες είναι αλληλεπιδραστικό και γίνεται επί τόπου στον υπολογιστή. Υπάρχει ενσωματωμένος χρονομετρητης ο οποίος θα το διακόψει σε 45 λεπτά. Για να μπορέσετε να κάνετε το τεστ πρέπει να πατηςετε πρώτα το πλήκτρο έναρξης, για να αρχίσει να μετράει ο χρόνος.  Όταν τελειώσετε, πατηςτε το πλήκτρο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων και θα έχετε το νοητικό σας πηλίκο καθώς και την κατάταξή σας στο συμβατικό πίνακα στο σύνολο του πληθυσμού.

Μπορείτε επίσης να μηδενίσετε το χρονόμετρο και να ξεκινήσετε πάλι από την αρχή το τεστ, αλλά αυτό δεν θα ήταν και πολύ τίμιο, σωστά;

Επιλέξτε λοιπόν "Τεστ ευφυΐας για ενήλικες" και καλή επιτυχία!!!