Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού

Στην αρχή, το τμήμα «Θα χρειαστείτε» ίσως φανεί αρκετά κουραστικό, θα ανακαλύψετε όμως ότι πολλά από αυτά  που  χρειάζονται  είναι  υλικά  που υπάρχουν και χρησιμοποιούνται καθημερινά μέσα στην τάξη.

Έχουμε προτείνει πολλούς τρόπους για το χωρισμό των παιδιών σε ζευγάρια και ομάδες, αρκετοί από τους οποίους χρειάζονται κάρτες που απαιτούν χρόνο προετοιμασίας. Υπάρχουν πολλές στρατηγικές που μπορεί να προτιμήσετε να χρησιμοποιήσετε. Εμείς έχουμε επιλέξει τη συγκεκριμένη εξαιτίας της διαδικασίας που απαιτεί η άσκηση «Βρίσκω το ζευγάρι μου», καθώς και των πολλών πλεονεκτημάτων που έχει για τα παιδιά να δουλεύουν με αυτόν τον τρόπο. Οι δραστηριότητες αυτές αυξάνουν την εμπιστοσύνη των παιδιών και βοηθούν στην καλλιέργεια της.

Οι εκπαιδευτικοί διαπίστωσαν πως είναι χρήσιμο και επιπλέον κερδίζουν σε χρόνο όταν συγκεντρώνονται όλοι μαζί για να προετοιμάσουν τις κάρτες, τα φυλλάδια τους, χάρτες κλπ., τα οποία μπορούν μετά να τοποθετηθούν σε θέση προσιτή απ' όλους.

Ανακάλυψαν επίσης πως η μετακίνηση των επίπλων για να ανοίξουν χώρο μέσα στο δωμάτιο είναι αρχικά μια αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, αλλά τα παιδιά σε σύντομο χρονικό διάστημα μαθαίνουν να το κάνουν σωστά και γρήγορα.

Οι λέξεις κλειδιά σε κάθε διδακτική κάρτα αποτελούν εναρκτήριο σημείο για τη διεύρυνση του λεξιλογίου των παιδιών καθώς και για εργασίες με λεξικά. Η δυσκολία των λέξεων ποικίλλει. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ίδιες λέξεις ή να φτιάξετε το δικό σας κουτί σύμφωνα με αυτές που σας υποδεικνύουν τα παιδιά. Χρησιμοποιήστε ή προσαρμόστε Λέξεις - κλειδιά στις δικές σας ανάγκες.

Ίσως βοηθήσει τον προγραμματισμό σας αν γνωρίζετε πως, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στις δοκιμές του υλικού, τα μαθήματα του προγράμματος «Δεξιότητες για παιδιά του δημοτικού» ήταν λιγότερο παραγωγικά μετά από κάποιο μάθημα ή περίοδο έντονης δραστηριότητας, ή κατά το τέλος της ημέρας.

 Πραγματοποιώντας το μάθημα  

Τα μαθήματα έχουν γραφτεί και σχεδιαστεί για να διαρκούν σαράντα πέντε λεπτά έως μία ώρα. Αυτό επιβεβαιώθηκε στα δοκιμαστικά μαθήματα, εκτός από τις περιπτώσεις όπου μεγαλύτερα παιδιά συζητούσαν πολύ σοβαρά για να τα διακόψουμε και να προχωρήσουμε. Θα σας προτείναμε να είστε ελαστικοί όσον αφορά το χρόνο. Θα χρειάζεστε λιγότερο χρόνο για τα μικρότερα παιδιά, ενώ για τα μεγαλύτερο παιδιά το κάθε μάθημα μπορεί να διασπαστεί σε δύο περιόδους. Πολλά εξαρτώνται από την ηλικία και την ικανότητα των παιδιών καθώς κι από το Βαθμό συμμετοχής τους στις δραστηριότητες. Τα παιδιά θα συμμετέχουν περισσότερο όσο θα αναπτύσσεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και ένα ασφαλές, μη απειλητικό περιβάλλον μέσα στην τάξη.

Στα μαθήματα θα βρείτε κάποιες προτεινόμενες και εναλλακτικές δραστηριότητες. Ίσως θελήσετε να τις προσαρμόσετε στις ανάγκες των δικών σας παιδιών ή να χρησιμοποιήσετε κάποιες δικές σας. Δεν πειράζει να αλλάξετε ή να παραλείψετε κάποια δραστηριότητα εφόσον ο σκοπός του μαθήματος έχει επιτευχθεί. Το υλικό είναι προσαρμόσιμο.

Η επεξεργασία - η έκφραση σκέψεων, συναισθημάτων και νέων γνώσεων -είναι σημαντικό τμήμα κάθε μαθήματος. Κάποιες φορές μπορεί να θέλετε να το παραλείψετε ή να το περάσετε γρήγορα στο τέλος του μαθήματος, είναι όμως πολύ σημαντικό για την πρακτική εφαρμογή των νέων γνώσεων. Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος «Δεξιότητες για παιδιά του δημοτικού» θα αυξηθεί αν οι δραστηριότητες αναπτυχθούν σε βάθος.

Σε κάθε μάθημα υπάρχει μία άσκηση αξιολόγησης και υπάρχει λογική πορεία στη διαδοχή των δραστηριοτήτων.

Ελπίζουμε πως εσείς και τα παιδιά θα διασκεδάσετε και τα παιδιά θα αναπτύξουν καλύτερες άμυνες στο μέλλον, καθώς αναπτύσσουν τις δεξιότητες τους και καλλιεργούν νέες.

Παραδείγματα και οδηγίες δραστηριοτήτων

Τα παρακάτω παιχνίδια, ασκήσεις και δραστηριότητες είναι μονάχα ένα μέρος από αυτά που υπάρχουν για τα παιδιά μέσα στην τάξη. Μπορεί να αποδειχθούν πολύ ωφέλιμα όταν χρησιμοποιούνται με προγραμματισμό και οργάνωση, βοηθώντας στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης, της κατανόησης και της συνεργασίας.

Δραστηριότητες για το χωρισμό των παιδιών σε ζευγάρια

Μπορείτε:

• να χωρίσετε τα παιδιά ανά δύο.

• να βάλετε τα παιδιά στη σειρά σύμφωνα με το μήνα γέννησης τους, το αρχικό γράμμα του ονόματος τους, το ύφος τους κλπ. και να τα χωρίσετε.

• να μοιράσετε ζευγάρια με κάρτες στην τύχη, π.χ. «Τομ» και «Τζέρυ», κάρτες με αθροίσματα - μία κάρτα με την πράξη, μία με το αποτέλεσμα, να ταιριάξετε γράμματα, σημάδια, σχήματα, διακοσμητικές κάρτες (παλιές ευχετήριες κάρτες κομμένες στα δύο), κάρτες με ζώα που ταιριάζουν, ή να βρείτε ζευγάρια μιμούμενοι τις φωνές ζώων.

• να ζητήσετε από τα παιδιά να βρουν κάποιον με τον οποίο έχουν κάτι κοινό, π.χ. ίδιο χρώμα ματιών, ρούχων, μαλλιών.

• να μοιράσετε κομμάτια σπάγκο σε διαφορετικά μήκη, δύο από το καθένα, και να βάλετε τα παιδιά να τα ταιριάξουν.

• να βάλετε τα παιδιά να σχηματίσουν κύκλο. Αρχίστε να μετράτε κυκλικά και ζητήστε από τα παιδιά να βρουν ένα άτομο του οποίου το νούμερο όταν προστεθεί στο δικό τους δίνει άθροισμα κατά ένα μεγαλύτερο από το σύνολο των ατόμων.

• να ζητήσετε από τα παιδιά να σχηματίσουν ζευγάρια με κάποιον που δεν έχουν συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν.

Δραστηριότητες για το χωρισμό των παιδιών σε τριάδες/μικρές ομάδες

Μπορείτε:

• να χρησιμοποιήσετε τις περισσότερες από τις στρατηγικές που αναφέραμε.

• να μοιράσετε οικογένειες σχημάτων, π.χ. τρίγωνα, κύκλους... στις ομάδες για να τα ταιριάξουν.

• να φτιάξετε παζλ από παλιές ευχετήριες κάρτες που οι ομάδες θα πρέπει να τις συμπληρώσουν.

• να ζητήσετε από τα παιδιά να γυρνάνε στο δωμάτιο ωσότου διευκρινίσετε εσείς πόσα άτομα θέλετε στην κάθε ομάδα και να αφήσετε τα παιδιά να τις σχηματίσουν.

• να ονομάζετε το κάθε παιδί από τον κύκλο με το όνομα ενός συστατικού για σαλάτα, μετά τα παιδιά θα πρέπει να φτιάξουν σαλάτες που η καθεμιά θα περιέχει τα συστατικά από μία φορά.

• να μοιράσετε κάρτες με ονόματα τραγουδιών, τα παιδιά να τραγουδούν τη μουσική για να βρουν τις ομάδες.

• να φτιάξετε κάρτες με γράμματα και τα παιδιά να σχηματίσουν λέξεις τριών, τεσσάρων κλπ. γραμμάτων.

Παιχνίδια με ονόματα

• Ακίνητοι στο ίδιο σημείο

• Πετάτε ένα μικρό μπαλάκι σε κάποιο παιδί από τον κύκλο που πρέπει να πει το όνομα του και να το πετάξει σε κάποιον άλλο.

Ζωγραφίζοντας το όνομα τους

• Ζητήστε από όλα τα παιδιά με τη σειρά τους να γράψουν το όνομα τους σε ένα μεγάλο χαρτόνι και να πουν κάτι γι' αυτό, γιατί τους βάφτισαν έτσι, αν τους αρέσει ή όχι.

Κινητικές ασκήσεις / Ενεργητικές δραστηριότητες

Δείχνω τα συναισθήματα μου

• Τα παιδιά προχωρούν γύρω γύρω στο δωμάτιο δείχνοντας πώς νιώθουν εκείνη τπ στιγμή - χαρούμενα, θυμωμένα, σκεφτικά, και ούτω καθ' εξής.

Η ορχήστρα

• Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο και εσείς ζητάτε από κάθε παιδί να κάνει έναν ήχο. Στο τέλος βάλτε όλα τα παιδιά μαζί να κάνουν τους ήχους τους.

Αν κάποιος...

• Φωνάζετε δυνατά «Αν κάποιος..... π.χ.παρακοιμήθηκε σήμερα το πρωί, έφαγε ένα αβγό για πρωινό κλπ...... να αλλάξει θέση». Συνεχίστε όσο χρειάζεται για να αλλάξουν θέση τουλάχιστον μία φορά όλα τα παιδιά.

Το μαγικό κουτί

• Βάλτε ένα υποθετικά «μαγικό κουτί» στο κέντρο του κύκλου. Ζητήστε από όλα τα παιδιά με τη σειρά να βγάλουν κάτι από το κουτί και να κάνουν νοήματα στους άλλους για να μαντέψουν τι είναι.

Δραστηριότητες που καλλιεργούν την εμπιστοσύνη

Τυφλή εμπιστοσύνη

• Έχουμε κλείσει τα μάτια στο ένα από τα δύο παιδιά κάθε ζευγαριού, και το άλλο πρέπει να το οδηγήσει μέσα από ένα χώρο γεμάτο εμπόδια.

• Ένα παιδί δίνει οδηγίες σε ένα άλλο που έχει τα μάτια κλειστά προσέχοντας ώστε αυτός/ή να μην αγγίξει τα εμπόδια.

• Ολόκληρη η ομάδα σχηματίζει ένα λαβύρινθο και ένας ένας με τη σειρά προσπαθεί να βγει από αυτόν με μάτια κλειστά.

Μαντεύοντας το πρόσωπο

• Τα παιδιά κινούνται μέσα στο δωμάτιο με τα μάτια κλειστά, σταματούν και ψηλαφούν το πρόσωπο κάποιου που είναι δίπλα τους προσπαθώντας να μαντέψουν ποιος είναι.

Διάπλαση

• Σε ζευγάρια Α και Β, τα παιδιά «πλάθουν» το ένα το άλλο φτιάχνοντας αγάλματα στα οποία δίνουν ονόματα.

Αγγίξτε ένα...

• Καλή κινητική άσκηση. Ο αρχηγός φωνάζει «Όλοι να αγγίζουν, π.χ. ένα βραχιόλι, ένα χέρι, την πλάτη κάποιου άλλου, κάτι μπλε κλπ.»

Παιχνίδια συνεργασίας

Κόμποι

• Τα παιδιά στέκονται σε κύκλους των οκτώ ατόμων και σταυρώνουν τα χέρια μπροστά τους. Με μάτια κλειστά πιάνουν σφιχτά τα χέρια άλλων παιδιών στην τύχη σχηματίζοντας έναν ανθρώπινο κόμπο. Η ομάδα μετά πρέπει να «λύσει» τον κόμπο χωρίς να αφήσει τα χέρια.

Μουσικά γόνατα

• Σαν τις μουσικές καρέκλες αλλά όταν η μουσική σταματάει και η μία καρέκλα βγαίνει όλοι πρέπει να βρουν μία καρέκλα ή γόνατα για να κάτσουν. Κανείς δεν βγαίνει από το παιχνίδι κι έτσι όλοι καταλήγουν να κάθονται πάνω στα γόνατα κάποιου!

Χρωματιστές Βούλες στο κεφάλι

• Κολλήστε χρωματιστές βούλες στο μέτωπο ή την πλάτη των παιδιών χωρίς αυτά να δουν το χρώμα. Κανείς δεν πρέπει να μιλήσει. Πρέπει να βρουν την ομάδα τους σιωπηλά με τη βοήθεια των άλλων, οι οποίοι μπορούν να κάνουν νοήματα με τα χέρια, τα μάτια, το πρόσωπο. Η επιτυχία του παιχνιδιού εξαρτάται από τη συνεργασία.

Πάζλ με συνεργασία

• Μπερδέψτε κομμάτια από πάζλ φτιαγμένα από παλιές ευχετήριες κάρτες, ένα πάζλ για κάθε παιδί. Μοιράστε ίσο αριθμό κομματιών στην τύχη. Τα παιδιά πρέπει να συμπληρώσουν τα πάζλ αλλά δεν μπορούν να ζητήσουν κομμάτι από άλλον, μονάχα να τους το δώσουν. Πρέπει να μάθουν να φροντίζουν τους άλλους.

Υπάρχουν πολλές ακόμη δραστηριότητες που μπορεί να γίνουν μέσα στην τάξη για το χωρισμό των παιδιών σε ζευγάρια και ομάδες.