Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού

Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού (από έκδοση του ΚΕΘΕΑ εγκεκριμένη από το Π.Ι.)

Ενότητα 1. Εγώ – ένας ξεχωριστός άνθρωπος

Σημείωση για τον διδάσκοντα:

Το περιεχόμενο αυτού του μαθήματος μπορεί να χωριστεί σε δύο ή περισσότερα μαθήματα, ιδιαίτερα για παιδιά που πλησιάζουν την εφηβεία.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΤΙΤΛΟΣ		1.3 Μεγαλώνω και αλλάζω
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ		Προτεινόμενος χρόνος 45-60 λεπτά
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΝΑΡΞΗΣ		Όλοι αναφέρουν δύο στοιχεία του εαυτού τους τα οποία άλλαξαν ή ωρίμασαν.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1		Πώς καταλαβαίνω ότι μεγαλώνω;
		Ομαδική συζήτηση.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2		Κοιτώντας με τη φαντασία σε μελλοντικά γεγονότα και συναισθήματα.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ		Ομαδική συζήτηση - Ερωτήσεις κλειδιά. Άσκηση αξιολόγησης - Θετικά, και αρνητικά σημεία.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά:

- να δουν το γεγονός ότι μεγαλώνουν και αλλάζουν σαν μια φυσική διαδικασία που αφορά όλους τους ζωντανούς οργανισμούς.

- να αναγνωρίσουν πως όλα τα ανθρώπινα όντα αλλάζουν και μεγαλώνουν με διαφορετικό ρυθμό, όπως ταιριάζει στο καθένα.

- να καταλάβουν πως η προοπτική του να μεγαλώσουν και να αλλάξουν μπορεί να προκαλέσει τόσο φόβο και ανησυχία όσο και ενθουσιασμό.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ

στυλό, μολύβια, χαρτί και φύλλα χαρτί που να είναι χωρισμένα σε τέσσερα τμήματα.
έναν πίνακα ή μεγάλα χαρτιά σε πίνακα και χοντρούς μαρκαδόρους.
φυτά σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης.
εικόνες / φωτογραφίες από μωρά, ζώα διαφορετικής ηλικίας, π.χ. κοτοπουλάκια - κότες, νεογέννητα κουτάβια - σκύλους.
κόλλες χαρτί Α4, χωρισμένες σε τέσσερα ίσα τμήματα (για τα μικρότερα παιδιά χωρίστε τα στα δύο) ή θα μπορούσαν τα παιδιά να διπλώσουν τα χαρτιά κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
ατομικά τετράδια.

ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ζητήστε από τα παιδιά να βρουν και να επιλέξουν δύο πράγματα που είδαν να μεγαλώνουν και να αλλάζουν κατά κάποιο τρόπο, την περασμένη εβδομάδα. Να σημειώσουν τις επιλογές τους με εικόνες και/ή γραπτώς και να τις φέρουν στο μάθημα. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην έκθεση φυτών και εικόνων στην αίθουσα πριν από το μάθημα (Βλ. «θα χρειαστείτε»).

Εναλλακτικές δραστηριότητες

Τα παιδιά θα μπορούσαν:

- να παραστήσουν την ωρίμανση και την αλλαγή με τη μουσική, την κίνηση, το χορό.

- να συγκεντρώσουν ρούχα και πράγματα κατάλληλα για γρήγορες μεταμφιέσεις, π.χ. μουστάκι. Να αλλάζουν την εξωτερική τους εμφάνιση. Οδηγήστε τη συζήτηση στις πραγματικές αλλαγές, αλλαγές εσωτερικές, τις επιρροές για τις αλλαγές.

ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ

μεγαλώνω • αναπτύσσομαι • επέκταση • αύξηση δεξιοτήτων • σωματικές αλλαγές • ωριμάζω • μεγαλύτερος • ψηλότερος ικανός • με ταλέντο • επιτεύγματα • προσωπικότητα • φίλοι και φιλία • νέες σχέσεις • σωματικές λειτουργίες • προσωπικό ρολόι του σώματος • αναπόφευκτο • χειροτέρευση • έναρξη • φθορά

ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Εισαγωγή
	Επανάληψη της προηγούμενης ενότητας, αν χρειάζεται. Ξεκινήστε το μάθημα αναφερόμενοι στο σκοπό του μαθήματος. Καλό θα ήταν να τονίσετε: - Το να μεγαλώνεις και να αλλάζεις είναι μια φυσική διαδικασία που συμβαίνει σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. - Όλοι αλλάζουμε σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και με διαφορετικό ρυθμό - όταν αυτό είναι καλό για τον καθένα από εμάς - και δεν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να το επιταχύνουμε. - Η προοπτική του να μεγαλώσουμε και να αλλάξουμε μπορεί να είναι τόσο ενδιαφέρουσα όσο και τρομακτική.

Εισαγωγική Δραστηριότητα
	Τα παιδιά αναφέρουν δύο πράγματα που παρατήρησαν πως μεγάλωσαν και/ή άλλαξαν την προηγούμενη εβδομάδα και τα σχέδια που έφτιαξαν γι' αυτά (αυτό αρχικά μπορεί να γίνει σε ζευγάρια). Γράφουμε τις απαντήσεις τους. Συγκεντρώστε την προσοχή τους στα φυτά και τις εικόνες και εξηγήστε πώς όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, και εμείς, μεγαλώνουν και αλλάζουν.
Δραστηριότητα 1
	Μοιράστε κομμάτια από παλιές ευχετήριες κάρτες στην τύχη. Ζητήστε από τα παιδιά να βρουν το ζευγάρι τους ταιριάζοντας τα κομμάτια από τις κάρτες. Ζητήστε από τα ζευγάρια να απαντήσουν στην ερώτηση «Πώς καταλαβαίνω ότι μεγαλώνω;» και να φτιάξουν μια ιστορία με εικόνες σε ένα μεγάλο φύλλο χαρτί, με μέλη του σώματος που εξακολουθούν να μεγαλώνουν, π.χ. πόδια, μαλλιά, καθώς και άλλους τρόπους με τους οποίους καταλαβαίνουν ότι μεγαλώνουν. Πιθανές ερωτήσεις: Τι μπορείς να κάνεις τώρα που δεν το μπορούσες ένα, δύο, πέντε χρόνια πριν; Έχει αλλάξει καθόλου η προσωπικότητα σου;
	Συζήτηση και ανταλλαγή. Εντοπίστε ομοιότητες και διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης, κοινές αλλαγές.
Δραστηριότητα 2
	Κοιτάζοντας το μέλλον. Για τα μικρότερα παιδιά, καλύτερα θα ήταν να μείνουν σε μία ομάδα.
	Τα παιδιά να ζωγραφίσουν και/ή να γράψουν, σε χαρτιά που έχετε προετοιμάσει από πριν, τέσσερις ευχές για το μέλλον χρησιμοποιώντας καθεμιά ενότητα για: α. σωματικές αλλαγές, β. ένα επίτευγμα, γ. μια αλλαγή στην προσωπικότητα - πώς θα ήθελαν να είναι - και δ. αλλαγές στον τρόπο ζωής. Το χρονικό διάστημα γι' αυτές τις αλλαγές μπορεί να είναι 1 - 5 χρόνια, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Με τα μικρότερα παιδιά διπλώστε το χαρτί στα δύο και επικεντρωθείτε στα α. και β. μόνο. Ανταλλαγή με ένα συνεργάτη. Παροτρύνετε τα παιδιά να συζητήσουν για τις ευχές και τις ανησυχίες τους. Πιθανές ερωτήσεις: Τι σε ανησυχεί περισσότερο; Τι περιμένεις με μεγάλη ανυπομονησία;
	Συνεχίστε τη συζήτηση. Πιθανές ερωτήσεις: Οι άλλοι αισθάνονται το ίδιο; Αν ανησυχούμε θα αλλάξει τίποτα; Τι μπορείς να κάνεις σχετικά με τις ανησυχίες σου; Ποιος μπορεί να σε βοηθήσει; Πού αλλού μπορείς να βρεις βοήθεια;
	Συζήτηση και ανταλλαγή. Τονίστε εν συντομία ότι ο καθένας μας έχει το δικό του προσωπικό ρολόι για να μεγαλώσει και να αλλάζει. Δεν μπορούμε να κάνουμε σχεδόν τίποτα για να επιταχύνουμε ή να επιβραδύνουμε αυτή τη διαδικασία.
Συνέχεια και αξιολόγηση
	Προχωρήστε τη δραστηριότητα, καθησυχάζοντας και ενθαρρύνοντας. Ερωτήσεις κλειδιά: Με ποιο τρόπο σάς βοήθησε αυτό το μάθημα να αποδεχθείτε το δικό σας ρυθμό ανάπτυξης και αλλαγής; Τι μπορείτε να κάνετε όταν ανησυχείτε; Πώς μπορείτε να γίνετε πιο υπομονετικοί; Ανταλλαγή σκέψεων και συναισθημάτων. Αξιολογήστε το μάθημα ζητώντας από τα παιδιά να σημειώσουν ένα συν και ένα πλην σ' ένα φύλλο χαρτί, το ένα στη μία πλευρά και το άλλο στην άλλη. Επιδεικνύουν τα κατάλληλο σήμα αντίστοιχα για διασκέδαση, χρησιμότητα, νέες γνώσεις.
Εργασίες για το σπίτι και την οικογένεια
	Ζητήστε από τα παιδιά να ετοιμάσουν ένα «Χρονοδιάγραμμα μεγαλώνω και αλλάζω» που θα αναγράφει στιγμές κλειδιά στην ανάπτυξη και πρόοδο τους, π.χ. περπάτησα στους ? μήνες από τη γέννηση μου. Το διάγραμμα θα έχει μορφή σκάλας, θα υπάρχουν κενά σκαλοπάτια που θα συμπληρωθούν όταν πρέπει. Οι γονείς και η οικογένεια μπορούν να βοηθήσουν. Να το κολλήσουν στα ατομικά τους τετράδια.
Επιπλέον εργασίες
	Τα μεγαλύτερα παιδιά θα μπορούσαν; - να κοιτάξουν με περισσότερες λεπτομέρειες τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές, καθώς πλησιάζουν στην εφηβεία. Μπορούν να το ερευνήσουν στη Φυσική και τα Ελληνικά από βιβλία, ποιήματα, λογοτεχνία. - να φτιάξουν ένα βιβλίο που θα περιέχει πηγές για πληροφορίες και βοήθεια σε διάφορα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη και τις αλλαγές, το οποίο θα βρίσκεται στην τάξη και θα πρέπει να το ενημερώνουν τακτικά. Τα παιδιά θα μπορούσαν: - να ερευνήσουν αν, και πώς, γίνεται να επιταχύνουμε ή να επιβραδύνουμε τη διαδικασία ανάπτυξης, και γιατί μπορεί να το επιθυμεί κάποιος αυτό. - να δουν για αλλαγές μόνιμες που συνέβησαν γύρω τους, π.χ. ανικανότητα, θάνατος και πώς αντιμετωπίζουν αυτές τις καταστάσεις οι άνθρωποι.