Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού

Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού (από έκδοση του ΚΕΘΕΑ εγκεκριμένη από το Π.Ι.)

Ενότητα 5. Αντιμετωπίζω προκλήσεις

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ		5.5 Υποστηρίζει ο ένας τον άλλο
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ		45 - 60 λεπτά
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1		Μουσικό παιχνίδι.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2		Ανταλλαγή: φόβοι, αγωνίες, αυτά που ρε αναστατώνουν. Εντοπίζουμε συναισθήματα, γλώσσα του σώματος. Υποστηρίζω. Φτιάχνω ένα διάγραμμα για τον τοίχο.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3	ή	«Ένας φίλος έχει ανάγκη.......». Στρατηγική για θετική πίεση. Επιλογή μιας κατάστασης και: φτιάχνουμε μια συνέχεια σε κινούμενα σχέδια για τα αποτελέσματα, ή ετοιμάζουμε μια παράσταση κουκλοθέατρου ή επίδειξη, ή σχεδιάζουμε ένα «χάρτη του μυαλού» με τις πιθανότητες σε ένα μεγάλο χαρτί. Σημείωση για τον εκπαιδευτικό: Ο «χάρτης του μυαλού» είναι περισσότερο σαν διάγραμμα με λέξεις ή θέματα που το ένα φέρνει το άλλο.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ		Συζήτηση και ανταλλαγή. Ερωτήσεις κλειδιά. Γραπτή αξιολόγηση στα ντοσιέ.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ		Ζητήστε από τα παιδιά: να γράψουν ένα μήνυμα φροντίδας και αλληλοβοήθειας μπορούν να βοηθήσουν και οι οικογένειες.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά:

να μιλήσουν για τους φόβους και τις αγωνίες τους γι' αυτά που τα ανησυχούν και για το τι τα βοηθάει να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις αυτές και να αισθανθούν καλύτερα.
να μελετήσουν την έννοια της θετικής πίεσης και να βρουν τρόπους αλληλοβοήθειας και αμοιβαίας υποστήριξης στις δύσκολες καταστάσεις.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ

στυλό, μολύβια, χαρτιά.
έναν πίνακα ή μεγάλα χαρτιά, και χοντρούς μαρκαδόρους.
κομμάτια χαρτί ένα για κάθε παιδί.
ένα καπέλο ή κουτί για τα χαρτιά.
έτοιμες ιστορίες περιστατικών στις οποίες τα παιδιά μπορεί να χρειαστούν τη βοήθεια και υποστήριξη φίλων, π.χ. ένας φίλος χάνει στο παιχνίδι και θυμώνει ολοένα και περισσότερο, κάποιοι κοροϊδεύουν ένα φίλο γιατί δεν θέλει να καπνίσει.
κάρτες/δραστηριότητες για το χωρισμό των παιδιών σε ζευγάρια, μικρές ομάδες.
ένα κασετόφωνο ή ραδιόφωνο για το «μουσικό παιχνίδι».
ατομικά τετράδια.

ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ζητήστε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν καταστάσεις στις οποίες οι ίδιοι ή οι φίλοι τους αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή πιέζονται και χρειάζονται Βοήθεια και υποστήριξη. Ζητήστε τους να γράψουν τα περιστατικό τους σε ένα χαρτί και να το φέρουν στην τάξη.

Εναλλακτικές δραστηριότητες

Εφαρμόστε μια δραστηριότητα εμπιστοσύνης και συνεργασίας. Τα παιδιά μπορούν να σχεδιάσουν και να χρωματίσουν τον εαυτό τους ανήσυχο, φοβισμένο ή αγχωμένο. Αυτά μπορούν να παρουσιαστούν και να αποτελέσουν την έναρξη συζητήσεων σχετικά με το τι μπορεί να γίνει.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

σκέφτομαι • είμαι διχασμένος • βοηθώ • παρεμβαίνω • υποστηρίζω • συζητώ • ενθαρρύνω • επιχειρηματολογώ • σπρώχνω • σταματώ • πείθω • θετικός • πιέζω κάποιον • συνεργάζομαι • προτείνω

ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Εισαγωγή
	Βάλτε μουσική στα παιδιά τα οποία κινούνται σε κύκλο, κοιτώντας ο ένας το πίσω μέρος του κεφαλιού του άλλου. Όταν σταματήσει η μουσική πρέπει να καθίσουν όλοι στα γόνατα αυτού που είναι πίσω τους. Τα παιδιά κρατούν τη μέση του μπροστινού τους και χαμηλώνουν μαλακά στα γόνατα του παιδιού πίσω τους. Είναι εύκολη άσκηση αλλά απαιτεί εμπιστοσύνη και συνεργασία. Επαναλάβετε αρκετές φορές.
	Ανταλλάσσουμε σκέψεις και συναισθήματα. Τονίστε τη σημασία της εμπιστοσύνης, της υποστήριξης και της συνεργασίας. Αναφέρετε το σκοπό του σημερινού μαθήματος και εξηγήστε στα παιδιά ότι η εμπιστοσύνη είναι λέξη κλειδί.
Δραστηριότητα 1
	Δώστε ένα κομμάτι χαρτί σε κάθε παιδί και ζητήστε του να γράψει στο χαρτάκι του ένα φόβο, μια ανησυχία ή κάτι που το αναστατώνει και να το διπλώσει. Μαζέψτε τα χαρτάκια σε ένα καπέλο ή ένα κουτί και ανακατέψτε τα. Ξαναμοιράστε τα χαρτάκια και ζητήστε από το κάθε παιδί να διαβάσει δυνατά τι γράφει το χαρτάκι του. Σε ένα μεγάλο χαρτί σημειώστε για τι είδους φοβία ή ανησυχία πρόκειται, π.χ. φοβίες για τα ζώα, για τους ανθρώπους, για τα σχολικά διαγωνίσματα. Πώς νιώθετε; Πώς αντιδράτε; Πώς αντιδρά το σώμα σας, πώς κάθεστε, κινείστε, τι έκφραση έχετε; Μιλήστε με τα παιδιά για το τι τα βοηθάει όταν είναι φοβισμένα, αναστατωμένα ή αγχωμένα. Παραδείγματα μπορεί να περιλαμβάνουν: μιλώ σε κάποιον, ζητώ βοήθεια και υποστήριξη, κάθομαι μόνος/η μου, βρίσκω τους φίλους μου. Ζητήστε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν και να γράψουν γι' αυτά που τα βοηθούν και να φτιάξουν ένα διάγραμμα για τον τοίχο με τις απαντήσεις τους.
Δραστηριότητα 2
	Υπενθυμίστε στα παιδιά την Ενότητα 5, Μάθημα 3, Πιέσεις και επιρροές. Πείτε τους ότι σε εκείνο το μάθημα το επίκεντρο ήταν στις αρνητικές πιέσεις. Σήμερα το επίκεντρο είναι στη θετική πίεση βοήθεια σε φίλους όχι όταν είναι αγχωμένοι, φοβισμένοι ή αναστατωμένοι αλλά όταν είναι έτοιμοι να κάνουν κάτι που ίσως είναι ανόητο ή παράτολμο ή κάτι που δεν θα περιμένατε να τους δείτε να κάνουν. Μπορεί, για παράδειγμα, να δείτε ένα φίλο να ετοιμάζεται να φύγει με αυτοκίνητο με κάποιον άγνωστο μια μέρα που βρέχει. Πιθανές ερωτήσεις: Τι θα κάνατε; Τι πιστεύετε ότι θα έλεγε ο φίλος/η φίλη σας; Πώς θα βοηθούσατε; Η πίεση σε κάποιον για να μην κάνει κάτι ανόητο ή παράτολμο ή επικίνδυνο μπορεί να ονομαστεί θετική πίεση (πρέπει να εξηγήσετε ότι πολλές φορές κάποιος φίλος μπορεί να σας πει να μην ανακατεύεστε και ότι τότε θα πρέπει να το αποδεχθείτε).
Δραστηριότητα 3
	Χωρίστε τα παιδιά σε ζευγάρια, χρησιμοποιώντας μια δραστηριότητα της επιλογής σας. Ζητήστε από τα παιδιά να ανταλλάζουν περιστατικά που βρήκαν στην Προεργασία του μαθήματος, ψάχνοντας για πιθανούς τρόπους θετικής πίεσης. Να επιλέξουν μια στρατηγική και: να φτιάξουν μια συνέχεια σε κινούμενα σχέδια για τα αποτελέσματα, ή να ετοιμάσουν μια παράσταση κουκλοθέατρου ή επίδειξη του τι θα έλεγαν και έκαναν, ή να σχεδιάσουν ένα «χάρτη του μυαλού» με τις πιθανότητες σε ένα μεγάλο χαρτί.
Συνέχεια και αξιολόγηση
	Συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων για τα αποτελέσματα. Δείξτε τα μεγάλα φύλλα χαρτί και τα κινούμενα σχέδια, ξανακοιτάξτε τα και ξανακάνετε τις παραστάσεις με τα παιδιά. Συνεχίστε τη δραστηριότητα και το μάθημα. Ερωτήσεις κλειδιά: Τι μάθατε σήμερα που θα σας βοηθήσει να υποστηρίξετε και να βοηθήσετε τους φίλους σας; Τι ρόλο παίζει η παρατήρηση; Πώς μπορεί να βοηθήσει η θετική πίεση; Τι είδους υποστήριξη χρειάζεστε; Αξιολόγηση: Ζητήστε από τα παιδιά να γράψουν στα ντοσιέ τους κάτι θετικό για το μάθημα, κάτι που τα αναστάτωσε και κάτι καινούριο που έμαθαν.
Εργασίες για το σπίτι και την οικογένεια
	Ζητήστε από τα παιδιά να γράψουν ένα σλόγκαν, ένα σύνθημα για να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν φίλους που βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση και να τα δείξουν στην τάξη Μπορούν να ζητήσουν βοήθεια και από την οικογένεια τους.
Επιπλέον εργασίες
	Τα παιδιά μπορούν: να μελετήσουν και να ερευνήσουν τη δύναμη και την πίεση μέσα από επιστημονική έρευνα, να εντοπίσουν νόμους που αναφέρονται στην ίση πίεση, άνιση δύναμη κλπ. και να δουν την εφαρμογή τους. να ερευνήσουν βαθύτερα τα συναισθήματα που υπάρχουν σε κάποιες από τις καταστάσεις στη Δραστηριότητα 2 και να γράψουν ποιήματα, ή να βρουν λέξεις για να τα περιγράψουν. να φτιάξουν παιχνίδια βασισμένα στο φιδάκι, στα οποία οι καταστάσεις να περιέχουν θετικές και αρνητικές πιέσεις από συνομηλίκους. να προετοιμάσουν ρόλους/παραστάσεις για (α) τους γονείς και τα μέλη της οικογένειας, (β) τις άλλες τάξεις, ιδιαίτερα για τις μικρότερες. να βρουν τρόπους δημιουργίας ενός δικτύου υποστήριξης για φίλους (συνομήλικους) και ενήλικες. να χρησιμοποιήσουν την ιστορία του Δαβίδ και του Ιωνάθαν σαν βάση για να ερευνήσουν τα συστατικά της υποστήριξης στη φιλία.