Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού

Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού (από έκδοση του ΚΕΘΕΑ εγκεκριμένη από το Π.Ι.)

Ενότητα 3. Συναισθήματα και αισθήματα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ		3.4 Και οι άλλοι άνθρωποι έχουν συναισθήματα
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ		45 - 60 λεπτά
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1		Μειώνουμε και εξυψώνουμε κάποιον.
		Ομαδική συζήτηση.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2		Εξαιρώ κάποιον και αισθάνεται απέξω.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3		Ομαδική συζήτηση. Πώς επηρεάζουμε τους άλλους, Βοηθώ τους άλλους να νιώσουν καλά ένα φανταστικό δώρο.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ		Εντοπίζουμε μια συμπεριφορά που πρέπει να αλλάζει, ή κάτι που κάνουμε και κάνει τους άλλους να αισθάνονται όμορφα. Κρατάμε νούμερα, με βαθμούς έως το 5, για να δηλώσουμε την ευχαρίστηση, την προσπάθεια, τα οφέλη.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ		Φτιάχνω και στέλνω μια ευχαριστήρια κάρτα σε κάποιον από την οικογένεια μου.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Να βοηθήσει τα παιδιά να καταλάβουν:

ότι τα συναισθήματα που νιώθουν τα νιώθουν και οι άλλοι.
ότι αυτά που λένε και κάνουν οι άνθρωποι (συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων) επηρεάζουν τα συναισθήματα των άλλων.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ

μολύβια, στυλό, χαρτιά.
έναν πίνακα, μεγάλα χαρτιά σε πίνακα και χοντρούς μαρκαδόρους.
φύλλα χαρτί με τα ονόματα όλων των παιδιών της τάξης.
μικρές κάρτες με ομάδες γραμμάτων, τρία από το καθένα, π.χ. τρία Α, ένα για το κάθε παιδί της ομάδας. Ή για τα μεγαλύτερα παιδιά, τρεις κάρτες που σχηματίζουν μια λέξη, π.χ. ζωή.
ένα καπέλο και κομμάτια χαρτί.
ατομικά τετράδια.

ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Τα παιδιά θα μπορούσαν:

να καταγράψουν στα τετράδια τους κάποια στιγμή που κάποιος έκανε κάτι γι' αυτούς ή τους έκανε να νιώσουν όμορφα και να νιώσουν ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους, και κάποια στιγμή που κάποιος τους έκανε να νιώσουν πολύ ανόητοι ή ντροπιασμένοι.
να μιλήσουν με τα μέλη της οικογενείας τους για τα πράγματα που τους κάνουν να νιώθουν καλά, να θυμώνουν ή να λυπούνται.
να ετοιμάσουν κάρτες ή τετράγωνα από χαρτί με τους αριθμούς 15.

Εναλλακτικές δραστηριότητες

Τα παιδιά θα μπορούσαν:

να αναπαραστήσουν την ιστορία δύο φίλων με μαριονέτες και να ερευνήσουν τη συμπεριφορά τους, τους λόγους γι' αυτήν και πιθανά συναισθήματα.
να τελειώσουν μια ιστορία, για παράδειγμα, με ένα παιδί που το εκφοβίζουν επειδή «διαφέρει» κάπως από τους άλλους. Μπορεί να γίνει με εικόνες από κόμικς, κασετόφωνα, ή γράφοντας, τονίζοντας τα συναισθήματα του παιδιού.
να φτιάξουν παζλ με συνεργασία, (βλ. Κάρτες δραστηριοτήτων εδώ).
να καθίσουν σε κύκλο και να φανταστούν πώς θα ήθελαν να ήταν, π.χ. σαν κάποιον που θαυμάζουν ή τους αρέσει πολύ, να φανταστούν πώς θα ήταν να είναι σαν αυτό το άτομο να φορούν τα ρούχα του, να κάνουν ό,τι κάνει, να πηγαίνουν όπου πηγαίνει κλπ. και κατόπιν να κάνουν το ίδιο με κάποιον που δεν συμπαθούν, να συζητήσουν τις αλλαγές στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά με ένα συνεργάτη.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

απομονωμένος • αισθάνομαι καλά • ικανότητα να μπαίνω στη θέση του άλλου • άχρηστος • εκτίμηση • θετικό σχόλιο • ασήμαντος • είμαι στη θέση κάποιου άλλου • στην κορυφή του κόσμου • προκατάληψη • ντρέπομαι • χαρούμενος • ευτυχισμένος • ευχαριστημένος • υπερήφανος

ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Εισαγωγή
	Αναφέρετε περιληπτικά το σκοπό του μαθήματος. Τονίστε ότι όλοι νιώθουμε παρόμοια συναισθήματα σε διαφορετικές στιγμές. Πρέπει να καταλαβαίνουμε ότι επειδή εμάς δεν μας εκνευρίζει κάτι δεν σημαίνει ότι δεν εκνευρίζει και τους άλλους. Το να μάθουμε να σεβόμαστε τα συναισθήματα των άλλων είναι σημαντικό στοιχείο της ωριμότητας.
Δραστηριότητα 1
	Ζητήστε από τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη δραστηριότητα από την Προεργασία του μαθήματος ή, εάν δεν την έχετε κάνει, να σκεφτούν για κάποια στιγμή που κάποιος έκανε κάτι γι' αυτούς ή τους έκανε να νιώσουν όμορφα και να νιώσουν ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους, και κάποια στιγμή που κάποιος τους έκανε να νιώσουν πολύ ανόητοι ή ντροπιασμένοι ή άχρηστοι. Να ζωγραφίσουν ή να γράψουν μια σύντομη επεξήγηση για το καθένα.
	Ζητήστε από τα παιδιά να ανταλλάξουν παραδείγματα. Καταγράψτε τις απαντήσεις σε πίνακα ή σε χαρτί σε δύο στήλες, εντοπίζοντας τα είδη συμπεριφοράς που οδήγησαν σε αυτά τα συναισθήματα. Πιθανές ερωτήσεις: Έχετε νιώσει έτσι; Γιατί διαφορετικά πράγματα να επηρεάζουν διαφορετικά τους ανθρώπους; Μελετήστε κάποιες απαντήσεις σε μεγαλύτερο Βάθος, π.χ. προσβολές, ρατσισμός.
Δραστηριότητα 2
	Χωρίστε τα παιδιά σε τριάδες μοιράζοντας τις κάρτες στην τύχη και ζητήστε τους να σχηματίσουν είτε ομάδες ίδιων γραμμάτων, είτε λέξεις τριών γραμμάτων. Πείτε στα παιδιά να μιλάνε αναμεταξύ τους «κορακίστικα» και κάθε φορά ο ένας θα μένει απέξω, θα τον έχουν απορρίψει οι άλλοι δύο. Κατόπιν να ανταλλάξουν συναισθήματα σε τριάδες. Πιθανές ερωτήσεις: Πώς νιώσατε ως «τρίτος»; Νιώσατε και οι τρεις το ίδιο; Πώς κάνατε κατόπιν ο ένας τον άλλο να νιώσει καλύτερα;
Δραστηριότητα 3
	Δώστε στα παιδιά την ευκαιρία να μιλήσουν για την προηγούμενη δραστηριότητα. Τονίστε την ανάγκη να καταλαβαίνουμε τους άλλους, τα συναισθήματα τους, τα δικά μας καθώς και πώς αυτά μας επηρεάζουν. Ως τελική θετική δραστηριότητα, δώστε τους ένα καπέλο ή ένα κουτί με τα ονόματα τους μέσα. Ζητήστε από κάθε παιδί να τραβήξει ένα χαρτάκι. Εάν είναι το δικό τους, να τραβήξουν άλλο. Μοιράστε χαρτιά. Ζητήστε από κάθε παιδί να ζωγραφίσει κάτι που θα ήθελε να χαρίσει στο παιδί του οποίου το όνομα τράβηξε, για να του/της δείξει τι σημαίνει γι' αυτόν/ήν. Τα παιδιά ανταλλάσσουν δώρα και μοιράζονται τα συναισθήματα τους.
Συνέχεια και αξιολόγηση
	Ζητήστε από τα παιδιά να σκεφτούν κάτι που ξέρουν ότι ενοχλεί τους άλλους, και το οποίο θα ήθελαν να αλλάξουν, και να το καταγράψουν στα ατομικά τους τετράδια. Ως άσκηση αξιολόγησης, ζητήστε από τα παιδιά να, γυρίζουν στο δωμάτιο κρατώντας μια κάρτα με έναν αριθμό από το ένα έως το πέντε υποδηλώνοντας την ευχαρίστηση, την προσπάθεια και τα οφέλη τους από το μάθημα.
Εργασίες για το σπίτι και την οικογένεια
	Να ετοιμάσουν και να στείλουν μια ευχαριστήρια κάρτα για κάποιον από την οικογένεια τους.
Επιπλέον εργασίες
	Τα παιδιά θα μπορούσαν: να κάνουν έρευνα με ενήλικες, π.χ. γονείς, εκπαιδευτικούς, διοικητικούς, για τα πράγματα που κάνουν οι άλλοι και τους ενοχλούν ή τους ευχαριστούν. να εντοπίσουν διάφορους τρόπους για να δείξουν το ενδιαφέρον τους (ειλικρινά) στους ανθρώπους γύρω τους. να ερευνήσουν μέσω παραστάσεων, ρόλων, μαγνητοσκοπήσεων κλπ. διάφορους τρόπους διαφωνιών, διαφορετικών απόψεων κλπ. ειλικρινά και με σεβασμό.