|
Μεθοδολογία της Έρευνάς μας
Ως κεντρικό ζητούμενο της έρευνάς μας, στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας μας, τέθηκε η ανάδειξη των διαφορών ή/και των ομοιοτήτων του σουηδικού εκπαιδευτικού συστήματος με το ελληνικό. Όσον αφορά, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση της χώρας μας, οι γνώσεις μας σχετικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο συλλέχθηκαν κατά την διάρκεια του ερασμιακού μας εξαμήνου στην χώρα, κατά την οποίο παρακολουθήσαμε μια αλυσίδα μαθημάτων με εστίαση στην πολυπολιτισμική σουηδική εκπαίδευση. Στα πλαίσια αυτών των μαθημάτων, επισκεφτήκαμε δημοτικά σχολεία, ενώ μεταξύ άλλων είχαμε και την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε συνεντεύξεις με συμμετέχοντες σχετικά με αυτές τις διαδικασίες. Αξίζει να αναφερθεί πως η επίσημη, τυπική καταγραφή της εμπειρίας μας αυτής, έγινε αφότου γυρίσαμε στην Ελλάδα, ενώ είχε προηγηθεί η συλλογή των δεδομένων κατά την παραμονή μας στην Σουηδία.
Επιλέχθηκε η ποιοτική μέθοδος για την παρούσα εργασία αφού θεωρήθηκε η καταλληλότερη μιας και η έρευνα είχε να κάνει με συγκέντρωση σε βάθος πληροφοριών και στοιχείων του σουηδικού εκπαιδευτικού συστήματος και της διαπολιτισμικότητάς του. Ως ερευνήτριες καταγράφαμε το καθετί που παρατηρούσαμε κατά την διάρκεια των επισκέψεων μας στα σχολεία και κατά την διάρκεια των σεμιναρίων, διότι οτιδήποτε ήταν δυνατόν να αποτελέσει πρώτη ύλη για την δόμηση της παρούσας εργασίας. Έπρεπε να επιστρατεύσουμε την λογική και την αντικειμενικότητά μας για να συνθέσουμε τα δεδομένα όσο το δυνατόν πληρέστερα, πάντα σε συνάφεια με την βιβλιογραφία, ώστε να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Σημαντικό τμήμα της συλλογής δεδομένων αποτέλεσαν οι συμμετοχικές παρατηρήσεις που εκτελούσαμε κατά την διάρκεια του εξαμήνου. Μάλιστα, μία εκ των δύο συγγραφέων της παρούσας εργασίας, στα πλαίσια της καλύτερης εμβάθυνσης στο σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα, προσφέρθηκε για εθελοντική συμμετοχή σε δύο σχολικά μαθήματα, το μάθημα των αγγλικών σε μαθητές/τριες ηλικίας 14 ετών και το μάθημα κολύμβησης σε παιδιά από έξι ως έντεκα ετών. Αυτή η εθελοντική εργασία αποτελεί μια κατ’ εξοχήν περίπτωση συμμετοχικής παρατήρησης η οποία είχε να προσφέρει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της σουηδικής εκπαίδευσης, η οποία είναι ανοιχτή ,τόσο στο μαθητικό κοινό της όσο και στο προσωπικό που την στελεχώνει, σε ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων. Οι επισκέψεις μας στα σουηδικά ιδρύματα συνοδεύονταν πάντα από καταγραφή σημειώσεων και τήρηση ημερολογίου έπειτα για τις ανάγκες του μαθήματος
που παρακολουθούσαμε στο σουηδικό πανεπιστήμιο. Φυσικά, αυτές οι σημειώσεις αποτέλεσαν και βασικό άξονα δόμησης της παρούσας εργασίας, αφού συχνά ανατρέχαμε σε αυτές για την περιγραφή και την ερμηνεία του σουηδικού συστήματος.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων που κάναμε παρατήρηση στα σχολεία οι δάσκαλοι, οι μαθητές και λοιποί συμμετέχοντες δρούσαν σαν να μην βρισκόμασταν εκεί, και εκτελούσαν κάθε δραστηριότητα όπως θα την κάνανε, αν δεν ήμασταν μέσα στην αίθουσα παρατηρώντας τους. Φυσικά, θεωρούμε πολύ σημαντική την εμπειρία που λάβαμε παρατηρώντας υπό τέτοιες, όσο ρεαλιστικότερες συνθήκες, διότι αυτό μας επέτρεπε να περιγράψουμε αναλυτικά τον τρόπο που ενεργούσαν τα δρώντα πρόσωπα. Τα δεδομένα των συνεντεύξεων και τα περιεχόμενα των καταγραφών μας υποβλήθηκαν σε ποιοτική ανάλυση περιεχομένου και παρουσιάζονται στο κεφάλαιο των αποτελεσμάτων στην συνέχεια.
Ακόμα ένα εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες της έρευνας ήταν οι συνεντεύξεις. Όλες οι περιπτώσεις συνεντεύξεων που διεξήγαμε στην Σουηδία ανήκαν στην κατηγορία «συνεντεύξεων σε βάθος». Επρόκειτο για συνεντεύξεις μη δομημένων ερωτηματολογίων κατά τις οποίες δίναμε βάση στην διερεύνηση των αντιλήψεων, των σκέψεων, των συναισθημάτων και των κινήτρων των ερωτώμενων. Πάντοτε υπήρχε ένας βασικός άξονας γύρω από τον οποίο έπρεπε να οδηγήσουμε την συζήτησή μας ωστόσο, προτιμούσαμε την ροή της συζήτησης να μας καθοδηγήσει, διότι στα πλαίσια που γίνονταν οι συνεντεύξεις κάτι τέτοιο έμοιαζε πιο φυσικό και αβίαστο(VPRC)[1].
Καταληκτικά, αναφορικά με την αντικειμενικότητα της έρευνάς μας γνωρίζουμε ότι ο ποιοτικός χαρακτήρας της ερευνάς μας στερεί από αυτήν την απαιτούμενη αντικειμενικότητα και γενικευσιμότητα των αποτελεσμάτων της. Παρόλ’ αυτά, εμείς υπερασπιζόμαστε την επιστημονικότητα της έρευνάς μας και η έλλειψη αντικειμενικότητας υπεραναπληρώνεται από την σε βάθος διερεύνηση του ζητήματος που εξασφαλίζει αυτή καθαυτή η ποιοτική της διάσταση έτσι, το πλήθος των πληροφοριών που απορρέουν από τις συμμετοχικές παρατηρήσεις και τις συνεντεύξεις δημιουργεί προϋποθέσεις διεξαγωγής μιας πολύ αποτελεσματικής μελέτης περίπτωσης (case study) του σουηδικού εκπαιδευτικού συστήματος και της διαπολιτισμικής του διάστασης. Γενικότερη συζήτηση εντάσσεται, προφανώς στα πλαίσια μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης μεταξύ του ποιοτικού και ποσοτικού επιστημονικού παραδείγματος(Cohen L., Manion L., Morrison K. 2008).
|
